به گزارش خبرنگار مهر، موتورهای ماهواره‌بر به دو دسته اصلی موتور سوخت مایع و جامد تقسیم می‌شوند. موتورهای سوخت مایع موتورهایی هستند که پیشرانه آنها (شامل سوخت و اکسیدکننده) به صورت مایع است. پیشرانه‌هایی که معمولاً در دمای اتاق به‌صورت گاز هستند اما برای رسیدن به چگالی‌های بالا به شدت سرد می‌شوند (مانند اکسیژن مایع و هیدروژن مایع) را پیشرانه‌های فوق سرد می‌نامند. به طور کلی موتورهای با پیشرانه فوق سرد راندمان بالایی داشته و ضربه ویژه بالاتری (که به‌صورت نسبت نیروی پیشران تولید شده در واحد جرم مصرفی پیشرانه در واحد زمان یا همان دبی جرمی تعریف می‌شود) دارند که باعث می‌شود برای استفاده در پرتابگرهای فضایی مناسب باشند. بنابراین دستیابی به فناوری طراحی و ساخت این موتورها برای کشور اهمیت ویژه ای دارد.
یکی از راه‌های توسعه فناوری در یک عرصه خاص برگزاری فن چالش است.
فن‌چالش، رقابت چالشی و فناورانه بین چندین تیم به‌منظور توسعه حوزه خاصی از فناوری است. در فن‌چالش‌ها به تیم‌هایی که بهترین و مؤثرترین راه‌حل را برای توسعه‌ی فناوری ارائه دهند جوایزی اهدا می‌شود.
برگزاری فن‌چالش‌ها سابقه‌ی طولانی در جهان دارد و در اغلب موارد دستاوردهای بزرگ و موفقیت‌آمیزی در پی داشته‌اند. یکی از اولین نمونه‌های موفق فن‌چالش‌ها مربوط به سال ۱۷۱۴ میلادی و برطرف‌کردن مشکل تعیین دقیق طول جغرافیایی کشتی‌ها در دریاست. در این چالش، پارلمان انگلستان برای کسی که بتواند روشی برای تعیین طول جغرافیایی کشتی‌ها در دریا به‌منظور جلوگیری از برخورد کشتی‌ها به یکدیگر ارائه کند جایزه‌ای در نظر گرفته بود.
این جایزه در نهایت به یک ساعت‌ساز به نام جان هریسون تعلق گرفت که با اختراع خود توانست مشکل محاسبه طول جغرافیایی در دریا را برطرف کند. فن‌چالش‌های فضایی نیز در سالیان اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. برای نمونه جایزه X-Ansari یکی از بزرگ‌ترین و معروف‌ترین رقابت‌های چالشی برگزار شده‌ی فضایی است. در این رقابت ۱۰ میلیون دلار جایزه برای اولین تیمی تعیین شده بود که بتواند به‌صورت خصوصی پرواز زیر مداری سرنشین‌دار داشته باشد. این رقابت با حضور ۲۶ تیم از سراسر دنیا برگزار شد و در نهایت در سال ۲۰۰۴، فضاپیمای SpaceShipOne برنده این رقابت شد. از چالش‌های بزرگ فضایی دیگر می‌توان به چالش شرکت گوگل در زمینه ارسال ربات به ماه با جایزه ۳۰ میلیون دلاری و چالش ۱۰ میلیون دلاری پرتاب یک پرتابگر سبک که توسط DARPA برگزار شده اشاره کرد.
در راستای توسعه فناوری ساخت موتور با پیشرانه فوق سرد در کشور فن‌چالش فضایی موتور با پیشران فوق سرد به عنوان بزرگ‌ترین چالش فضایی کشور، با همکاری مشترک مرکز نوآوری هوافضای دانشگاه صنعتی شریف به عنوان پشتیبان علمی، سازمان صنایع هوافضا به عنوان بهره بردار و خریدار تضمینی و مؤسسه دانش بنیان برکت به عنوان سرمایه گذار خطر پذیر طراحی و اجرا شده است.
هدف اصلی از این فن‌چالش، توسعه فناوری ساخت موتور با پیشرانه فوق سرد در تیم‌های شرکت‌کننده در این فن‌چالش است. به علاوه، موفقیت نسبی این فن‌چالش، راه را برای ورود بخش خصوصی به عرصه فناوری‌های پرتابگرهای فضایی بسیار هموار نموده و یک تهییج عمومی بین متخصصان و کارشناسان این حوزه از فناوری ایجاد می‌کند.
این فن چالش در مدت ۲۰ ماه در ۵ مرحله اصلی شامل امکان‌سنجی و طراحی مفهومی، طراحی اولیه، طراحی دقیق، ساخت نمونه‌ی آزمایشگاهی و ساخت نمونه‌ی مهندسی برگزار می‌شود. در هر مرحله تیم‌های برتر معرفی شده و ضمن اهدای جوایز ارزنده (در مجموع به ارزش بیش از ۴۶ میلیارد ریال)، امکان صعود به مرحله بعد برای آنها فراهم می‌شود. درنهایت برای برنده این چالش، گواهینامه صلاحیت پروازی، امکان خرید تضمینی و قرارگیری موتور ساخته شده در ماهواره‌برها فراهم می‌شود.
پیش رویداد این فن چالش با هدف معرفی چالش و الزامات آن و همچنین استفاده از خرد جمعی در بهبود آئین نامه و قوانین اجرایی در تاریخ دوم دی‌ماه در محل مجتمع خدمات فناوری دانشگاه شریف برگزار شد. در این جلسه نمایندگان بیش از ۱۰ شرکت دانش بنیان خصوصی، اعضای هیئت علمی فعال در این زمینه، مدیر مرکز نوآوری هوافضا، نماینده صنعت، کمیته داوری و تیم برگزارکننده حضور داشتند. همچنین، رویکرد جدید صنعت در استفاده از ایده‌های بیرونی در قالب نوآوری باز و استفاده از چالش‌های متنوع در حوزه فضایی توسط نماینده صنعت و شرکت کنندگان بحث و بررسی شد. این رویداد در حال حاضر در مرحله دریافت پیشنهادیه است و تاکنون حدود ۱۰۰ تیم ثبت نام اولیه داشته و برای ارائه پیشنهادیه اعلام آمادگی کرده اند.
نظر شما